ANALYSE – Deze “open brief” van medewerkers van Tesla kan zowel echt als nep zijn. Ik weet het niet, maar het herinnerde me aan een column die ik al een tijdje wil schrijven.

De brief zou afkomstig zijn van ontevreden Tesla-medewerkers die willen dat Elon Musk stopt als CEO, zodat het bedrijf z’n reputatie kan herstellen en weer elektrische auto’s kan verkopen. Het DOGE-uitstapje van Musk heeft het imago van het elektrische automerk zo beschadigd dat hij volgens deze vermeende brief een stap terug moet doen.

Zelfs als dit een nepbrief is, roept het een interessante vraag op: waarom zou de CEO van ’s werelds meest waardevolle autobedrijf maandenlang politieke spelletjes te spelen, terwijl de strijd om het leiderschap op de elektrische automarkt net een nieuwe, cruciale fase is ingegaan?

Het antwoord is mogelijk simpel: Elon vindt het saai om auto’s te maken.

Hij heeft het afgelopen decennium keihard gewerkt om Tesla van een faillissement te redden en om te vormen tot het dominante EV-bedrijf van de westerse wereld. Dat ging gepaard met veel innovatie en slapeloze nachten.

Maar nu zou je kunnen zeggen dat de productie van elektrische auto's een opgelost probleem is. Tesla heeft gigafabrieken en andere gigantische faciliteiten over de hele wereld waar jaarlijks honderdduizenden auto's van de band rollen. De volgende fasen draaien allemaal om het verfijnen van deze processen en het opschalen van een efficiënte productie – en, ja, het overtuigen van mensen om de producten te kopen.

Dat is niet echt Elons ding. Hij vindt het leuk om nieuwe dingen uit te vinden, niet om bestaande producten aan te passen. Dit artikel uit The Information legt goed uit waarom Musk het advies van zijn medewerkers om een goedkopere EV te maken, naast zich neerlegde en in plaats daarvan alles inzette op kunstmatige intelligentie, zelfrijdende auto's en robots.

Dit citaat van iemand die bekend is met de situatie springt eruit: “Ik denk dat Elon gewoon niet geïnteresseerd is in het maken van een auto zoals de Volkswagen Golf. Het maakt hem gewoon niet wakker ‘s ochtends. Hij zei: ’Laat iemand anders het doen.'”

Wat voor soort nieuwe CEO zou Tesla nodig hebben?

Dus, wie zou dit nog meer kunnen doen bij Tesla, en wat zou dit betekenen voor de toekomst van het bedrijf? Als Musk de rol als CEO zou opgeven, denk ik dat hij iemand nodig heeft die de leiding kan nemen, zoals Tim Cook.

Cook is een supply chain-genie die Apple overnam toen Steve Jobs in 2011 overleed. Op dat moment was ik techverslaggever bij Reuters en voorspelden veel experts het einde van Apple.

Net als Musk was Jobs een grillige tech-oprichter die geliefd was om zijn visionaire uitvindingen en gevreesd om zijn harde aanpak van het personeel. Jobs redde net als Musk Apple van een faillissement.

In 2011 konden investeerders zich gewoon niet voorstellen hoe Apple zonder deze creatieve drijvende kracht zou kunnen blijven floreren. In zekere zin hadden ze gelijk.

Sindsdien heeft Apple niet veel echt nieuwe en inventieve producten op de markt gebracht. Het autoproject is mislukt, de Vision Pro-bril is met een valse start uit de startblokken gekomen.

Maar aan de andere kant heeft Cook Apple naar nieuwe hoogten gebracht die 14 jaar geleden ondenkbaar waren. En dat heeft hij gedaan door een succes product – smartphones – te perfectioneren, keer op keer.

Sinds 2011 is Cook geobsedeerd door minuscule aanpassingen aan de iPhone, heeft hij de Apple chips opnieuw ontworpen, honderden leveranciers vervangen, en heeft hij een van 's werelds grootste toeleveringsketens zorgvuldig verder ontwikkeld, ondanks de pandemie.

Apple is nu een bedrijf met een waarde van 3 biljoen dollar

De waarde die Cook sinds 2011 heeft toegevoegd, is verbluffend. Eind dat jaar was het bedrijf ongeveer 350 miljard dollar waard, Apple wordt nu geschat op 3,2 biljoen dollar.

Door intensief te werken aan een bestaand product – de kosten te verlagen en de efficiëntie te verhogen – heeft deze CEO bijna 3 biljoen dollar aan waarde gecreëerd en Apple tot het meest waardevolle bedrijf ter wereld gemaakt.

Toen Apple in 2018 als eerste bedrijf de grens van 1 biljoen dollar passeerde, redigeerde ik hier een artikel van Mark Gurman over. In het artikel werd Tony Fadell geciteerd, die Steve Jobs hielp bij het maken van de iPod. In plaats van uit te weiden over de nalatenschap van Jobs, richtte Fadell zich vooral op Cook.

“Tim en zijn team hebben op meesterlijke wijze de visie van Steve voortgezet en tegelijkertijd operationele uitmuntendheid in elk onderdeel van Apple's activiteiten gebracht om een ongekende schaal te bereiken en tegelijkertijd ongekende marges in de elektronicasector te blijven behalen”, aldus Fadell.

Tesla's ‘2011 Apple’-moment

Ik denk dat Tesla nu in een soort “2011 Apple”-moment zit. Musk is niet dood, maar zijn passie voor het maken van elektrische auto's is misschien wat minder geworden.

Net als bij Apple toen, kunnen veel Tesla-investeerders zich het bedrijf niet voorstellen zonder Musk als CEO. Maar hij zou in theorie een stapje terug kunnen doen uit het dagelijkse management en op de achtergrond blijven werken aan nieuwe, baanbrekende projecten, zoals de Optimus-robot.

Ondertussen zou een leidinggevende in de stijl van Cook de rol van CEO kunnen overnemen en zich kunnen storten op het oplossen van de problemen van Tesla's kernactiviteit, de productie van elektrische auto's. Dit zou ook de schade aan het merk als gevolg van Musk's politieke uitstapjes kunnen beperken.

Apple laat zien wat er in een scenario als dit mogelijk is: een marktwaarde van bijna 3 biljoen dollar gecreëerd door in feite iets wat al bestond steeds beter te doen.

LEES OOK: 5 grafieken die aantonen dat Elon Musk en Tesla het zwaar hadden tijdens de eerste 100 dagen onder Trump